Cuma, Şubat 27, 2015

Yapay Zeka - WALL-E

Merhaba,

Blogda yeni yazı yazmayalı çok uzun zaman geçti. Yeni yazım Yapay Zeka dersine kısmet olacakmış. Yapay Zeka dersi için yapay zeka ile ilgili bir film izleyip filmle ilgili görüşlerimizi yazmamız gerekiyordu. Ben film olarak WALL-E yi seçtim. Neden? Çünkü hem çok güzel bir animasyon filmi hem de yapay zeka ile ilgili çok güzel robotlar var filmde.

Film temel olarak dünyada atık/çöp toplayıcı olarak çalışan ve yalnız kalan sevimli robotumuz WALL-E nin dünyaya gelen EVE adlı robotu görmesi ve onun peşinden gitmesini konu ediniyor. Filmde insanların dünya artık yaşanabilir olmadığı için yeni yaşamı destekleyecek hale gelene kadar bir uzay gemisiyle dünyadan ayrıldığını gösteriyor. Aslında gelecekte tam olarak böyle olmasa da buna benzer bir kurgu gerçek olabilir. (Dünyadaki kaynakları yavaş yavaş tükettiğimiz ve bir süre sonra git gide büyüyen insan popülasyonunu destekleyemeyeceğimiz için çok uzak bir fikir gibi görünmüyor. Tabi bu durumla ilgili yeterli önlemleri almazsak durum böyle olacak gibi.)

WALL-E çöp topluyor ama aynı zamanda kendisine arkadaş ediniyor, film izlerken duygulanıyor, korkup heyecanlanabiliyor ve hatta aşık olabiliyor. (WALL-E üretilirken insanların böyle bir şeyi hesaba katmadığına eminim.) Bu WALL-E deki yapay zekanın öğrenme yeteneği olduğunu düşündürüyor bana.

Filmdeki tek yapay zekaya sahip robot WALL-E değil elbette. Aslında robotların hepsinde öyle ya da böyle yapay zeka bulunuyor. Ve bunların hepsi insana benzer özellikler gösteriyor. Hemen bir sahneyi inceleyelim. Firari robotlar;


Filmdeki sanırım en "cool" robot EVE. Uçabiliyor bir kere. Ayrıca yapay zeka açısından tek bir amaca bağlı kalıp (yaşam izi bulmak) ve bunu gerçekleştirmek için neredeyse her şeyi yapabilecek durumda olması çok güzel ve biraz da korkutucu. Tabi o da sonradan eski soğuk ve mesafeli tavrını bırakıp WALL-E yi seviyor ve daha insansı bir hal alıyor.

Filmde robotlar/yapay zekalar ilgili distopyalarda sürekli ortaya çıkan bir yapay zekamız da var. Geminin otomatik pilotu, Auto. Yaşam izi bulunmasına rağmen uzay gemisini dünyaya geri götürmek istemiyor ve bunun için geminin kontrolünü eline alıyor.

Yapay zeka ile ilgili çok güzel bir film bence WALL-E. İzlemeyen varsa kesinlikle tavsiye ederim.

WALL-E nin PEAS ve Environment olarak incelenmesi:

PEAS =  Performance Measure Environment Actuators Sensors olarak açılabilir. WALL E yi PEAS a göre inceleyelim.

Performance = Çöp toplama (diğer wall-e robotlarına kıyasla yıllarca çalışabilir konumda kaldığı için performans ölçütü yapmak biraz ayıp olabilir doğrusu)
Environment = Terk edilmiş dünya, uzay, uzay gemisi
Actuators = 360 derece hareket imkanı veren değiştirilebilir tekerlekler, değiştirilebilir görüş aparatları, tutma-toplama işlemini yerine getirebilen kol-el-parmak yapısı
Sensors = Görme, duyma, konuşma, dokunma-hissetme (özellikle bu sensörün ne işi var anlamak mümkün değil)

Environment

WALL-E aslında sadece çöp/atık toplama üzerine tasarlanmış olmasına rağmen insan gibi davranabilme ve hayatta kalabilme dürtüleri geliştirmiş bir robot.
WALL-E Observable (Gözlemlenebilir) Single (Tek) Stochastic (Olasılıksal) Sequential (Ardışık) Dynamic (Dinamik :) ) Continuous (Sürekli) olarak incelenebilir Environment olarak.